වර්තමාන සමාජය සීඝ්‍ර ගමනක යෙදෙමින් සිටියි. විද්‍යාවෙන් තාක්ෂණයෙන් මිනිසාට මේ ගමන නොනවතින පරිදි ධාවනය කරවීමට තුඩුදෙන අපේක්ෂා රැසක් නිර්මාණය කොට තිබේ. මුදල, මේ අපේක්ෂා වැඩි කිරීමට මූලික හේතුව වී ඇත.
තාක්ෂණික දියුණුව හා මුදල විසින් මිනිසා තුළ ඇති කරන ලද තෘෂ්ණාව ඔහු අධාර්මික සිතුම් පැතුම් වලට පවා පොළඹවා ඇති බව පෙනෙයි.
සමාජය හමුවේ අප්‍රමාණ ලෙස බැබළීම උදෙසා මිනිසා නොකරන දෙයක් නැත. මුදලින් පොහොසත් වීමේ සහ සමාජ මට්ටමෙන් උසස් වීමේ ආශාවෙන් වර්තමාන මිනිසා වෙලී ඇත. මෙම තත්ත්ව කරා ළඟාවීමට බොහෝ දෙනෙක් ගේ දොර, ඉඩකඩම්, වතුපිටි, යාන වාහන හා පිරිස් බලය අත්පත් කර ගැනීමට වෙහෙසමින් සිටිති. ඒවා තමන්ට ආභරණ කොට සලකති. තනතුරු, නම්බුනාම පසුපස හඹායති. ඒවා ලබා ගැනීම සඳහා නොකරන දෙයක් නොමැති තත්ත්වයට වත්මන් මිනිසා පත් වී සිටිති. ඇතැමෙන් ඉහළ යැයි සම්මත සමාජයට ළඟාවීම සඳහා මත්පැන් පානයද සුදුසුකමක් කොට සලකති.
මේ ආකාරයෙන් මිනිස් ජීවිත මත අනවශ්‍ය බර රැසක් පැටවී ඇත. ඔහු තමන්ට දැරීමට නොහැකි තරමට කාර්යබහුල වී ඇත. සරල බව, නිවුන ගුණය, දැහැමි බව ඔහු වෙතින් පලා යමින් පවතියි.
මේ න්‍යාය ධර්මය දකින්නෝ විරලය. ඒ අයට සිල් රකින්නට වේලාවක් නැත. පෝයටවත් පන්සලකට යන්නට වේලාවක් නැත. ‘මං කිසිම නරක වැඩක් කරන්නේ නෑ. කාටවත් වරදක් නොකරන මං පන්සල් යන්නේ මොකටද? කියා අසන අය සිටිති. ‘සිල් රැකල පලක් නෑ’ කියන අයද සිටිති.
මෙසේ පවසන බොහෝ දෙනෙක් සීලයේ අගය වටහාගෙන නැත. සීලය යනු කුමක්දැයි දන්නේ ද නැත. බුද්ධෝත්පාද කාලයක උපත ලද මිනිසුන්ට ධර්මාවබෝධයට ප්‍රමාණවත් අවස්ථා තිබේ. ධර්මය හඳුනා ගනිමින් ධර්ම මාර්ගයට පිවිස තම තමන් විසින් නිවන සාක්ෂාත් කැර ගැනීමයි බුදු දහම පිළිගැනීමේ අරමුණ විය යුතු වන්නේ.
නිර්වාන මාර්ගයට පිවිසීමට අවශ්‍ය දහම උපතින්ම ලැබී තිබීම, කොතරම් වාසනාවක්ද? ලය උපහාසයට ලක් කරමින්, සිල් රැකීම නිෂ්ප්‍රයෝජන කටයුත්තක් සේ සලකා ඉන් බැහැරව සිටීම බෞද්ධයකු ලෙස ලද හැකි ජීවිත ඵලය, ඉවත හෙළීමකි. ධර්මය හෙළා දැකීම ආර්ය උපවාද අකුසල කර්මයටද හේතු විය හැකිය.
සතුන් සැබවින්ම කාට හෝ වරදක් කරනුයේ කලාතුරකිනි. ඇතැම් සතෙක් ආහාර සපයා ගැනීම සඳහා තවත් සතකු මරා කයි. ඇතැම් අලියෙක් මිනිස් ජීවිත වගා ආදිය හානි කරයි.
ඌ ද එසේ වී ඇත්තේ මිනිසුන් විසින් උගේ ජීවිතයට තර්ජන එල්ල කිරීම නිසා ය. නො එසේ නම්, වන සතුන් පවා බොහෝ දුරට කාට හෝ වරදක් පාඩුවක් නොකොට, සරලව තම අවශ්‍යතා ඉටු කර ගනිමින් ජීවත් වන අයයි. එසේනම්, බුද්ධිය ඇති මිනිසා කොතරම් සංවර විය යුතු ද? කොතරම් ශික්ෂණය විය යුතු ද? කොතරම් කාර්ය බහුල ජීවිත ගත කළත්, ධාර්මිකව ජීවත්වීම කළ නො හැකි දෙයක් නොවේ. එසේම මසකට වරක් ගිහියකුට ලැබෙන අගනා අවස්ථාවකි, පුර පොහොය දිනයේදී උපෝසථ සීලය ආරක්ෂා කිරීමට අවස්ථාවක් ලැබීම. සැබවින්ම සීලය යනු සිතාමතාම සංවර වීමකි.
ඇතැම්හු උපතින්ම සතුන් නොමරති. ඇතැම්හු බොරු නොකියති. තවත් ඇතැම් අය වැරැදි කාම සේවනයේ නොයෙදෙති. සමහරු උපතින්ම සොරකම් නොකරති. මත්පැන් පානය නොකරති. විවිධ යහපත් ප්‍රතිපත්තියහි පිහිටා කටයුතු කරති. එසේ වුවත් මෙවැන්නකු වුවද අවබෝධයෙන් යුතුව සීලය සමාදන් නොවන්නේ නම්, එය අර්ථවත් හා ඵලදායක පිළිවෙතක් නොවනු ඇත. යහපත් චේතනාවකින් හා විමුක්ති අරමුණ ඉටුකර ගැනීමේ චේතනාවෙන් රකින සීලයෙන් මිස එවැනි සසර පුරුද්දෙන් ඉබේ රැකෙන සිල් වලින් සැලකිය යුතු ප්‍රතිඵලයක් නැත.
‘පාණාතිපාතා වේරමණී සික්ඛාපදං සමාදියාමි’ යැයි සමාදන්වූ විට උපතින් ගෙනා ඒ පුරුද්දට ද පැහැදිලි අර්ථයක් ලැබෙයි. නොඑසේව, තම තමන් වරදක් නොකරන බවත්, සිල්වත් බවත් එබැවින් පොහෝදිනවල උපෝසථ ශීලය සමාදන්ව රැකීම අවශ්‍ය නැති බවත් සිතා සිටීම, මිථ්‍යා අදහසකි.
එසේ විවිධ සාධක දක්වා තම තමන් ගේ සිල්වත් බව දක්වන උදවිය, විශාඛා උපාසිකාව, අනාථපිණ්ඩික මහ සිටානන් වේලුඛන්ඨකී නන්දමාතා, කුජුත්තරා, චිත්‍රගෘහපති, වේසාලිකා උග්ග, හත්තාලවක, බිම්බිසාර මහ රජු වැනි පුද්ගලයන් කොතරම් සිල්වත් චරිතදැයි සැළකිය යුතු ය.
විශාඛා සෝතාපන්න වූයේ අවුරුදු හතක (7) තරම් කුඩා දැරියකව සිටියදී ය. මෙබඳු උතුමන් ආර්යකාන්ත සීලයේ පිහිටන ලද හෙයින් අමුතුවෙන් සිල් සමාදන්වීමට උවමනා නැති බව සිතිය හැකිය. ආර්යකාන්ත සීලය හෙවත් පංචසීලය ස්ථිරව පිහිටීම මෙබඳු අයගේ ස්වභාවය වන බැවිනි.
සැබැවින්ම මේ උතුම් සීලය මොවුන් වෙතින් කැඩෙන්නේ ද නැත. එනම් අවිඡිද්දය, අසබලය. කමිමාස පුල්ලි නැත. එනම් සීලය කිසිසේත් අපවිත්‍ර නොවේ. එබඳු සීලය ‘සමාධි සංවත්තනික’ යනුවෙන් හැඳින්වෙයි. එනම් සමාධිය පිණිස හේතුවෙයි. මෙබඳු උතුම් සීලයක බුදු, පසේ බුදු, මහරහන් වහන්සේගේ ශාසනයට ලක්වෙයි.
මසකට එක්දිනක් පමණක් හෝ පුරුද්දක් වශයෙන් මෙසේ උපෝසථ සීලය ආරක්ෂා කිරීම උත්තරීතරය. කොතරම් කටයුතු බහුල වුවද බෞද්ධයන් විසින් රැකිය යුතු නිත්‍ය සීලය වන පංච සීලය රකින අතරතුර උපෝසථ සීලයද රැකීමට හුරුවීම, නිවන ලැබීම ඉක්මන් කරන ප්‍රතිපත්තියකි.
අප ඉහතින් දැක් වූ විශාඛා මහෝපාසිකාව වැනි විමුක්ති මඟට නැඹුරු වූ පුද්ගලයන් අතර රජවරු සිටුවරු, දාසයන් වැනි සමාජයේ විවිධ මට්ටම් නියෝජනය කළ අය වූහ. අද පවත්නා සමාජ රටාව එදා නොපැවැතියද මොවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් ද ජීවන කටයුතු බහුලව තිබූ අයම වූහ.
එහෙත් මේ සියලු දෙනා තමාට පවුලට, සමාජයට, රටවැසියට ඉටු කළයුතු සේවයද නොහිපිරිහෙළා ඉටුකළ බවද, එසේම ඉතා දැහැමි දිවි පෙවෙතක් ගතකළ බවද ප්‍රකට ය. එසේ ම ඔවුහු නිතර උපෝසථ සීලය ආරක්ෂා කළ බවද පැහැදිලිය.
කාර්ය බහුලයැයි ඔවුහු කිසි විටෙක, සීලයෙන් බැහැර නොවූහ. වර්තමාන සමාජයේ කාර්ය බහුල බව සමග ද නොසැලී අපගේ ප්‍රතිපත්ති පවත්වා ගැනීම සඳහා උතුම් ශීලයක පිහිටා එය ආරක්ෂා කිරීමට ඉහත දැක් වූ පුද්ගලයෝ කදිම ආදර්ශ සපයති. නොනවතින තරගයෙන් මිදී බෝසත් උතුමකු බවට පත්වීමට ද ඒ ආදර්ශවත් චරිත මඟ නොපෙන්වන්නේ ද?
තුම්බෝවිල ඉසිවර අරණවාසී
නුගේගොඩ පුන්න හිමි
තාක්ෂණික දියුණුව හා මුදල විසින් මිනිසා තුළ ඇති කරන ලද තෘෂ්ණාව ඔහු අධාර්මික සිතුම් පැතුම් වලට පවා පොළඹවා ඇති බව පෙනෙයි.
සමාජය හමුවේ අප්‍රමාණ ලෙස බැබළීම උදෙසා මිනිසා නොකරන දෙයක් නැත. මුදලින් පොහොසත් වීමේ සහ සමාජ මට්ටමෙන් උසස් වීමේ ආශාවෙන් වර්තමාන මිනිසා වෙලී ඇත. මෙම තත්ත්ව කරා ළඟාවීමට බොහෝ දෙනෙක් ගේ දොර, ඉඩකඩම්, වතුපිටි, යාන වාහන හා පිරිස් බලය අත්පත් කර ගැනීමට වෙහෙසමින් සිටිති. ඒවා තමන්ට ආභරණ කොට සලකති. තනතුරු, නම්බුනාම පසුපස හඹායති. ඒවා ලබා ගැනීම සඳහා නොකරන දෙයක් නොමැති තත්ත්වයට වත්මන් මිනිසා පත් වී සිටිති. ඇතැමෙන් ඉහළ යැයි සම්මත සමාජයට ළඟාවීම සඳහා මත්පැන් පානයද සුදුසුකමක් කොට සලකති.
මේ ආකාරයෙන් මිනිස් ජීවිත මත අනවශ්‍ය බර රැසක් පැටවී ඇත. ඔහු තමන්ට දැරීමට නොහැකි තරමට කාර්යබහුල වී ඇත. සරල බව, නිවුන ගුණය, දැහැමි බව ඔහු වෙතින් පලා යමින් පවතියි.
මේ න්‍යාය ධර්මය දකින්නෝ විරලය. ඒ අයට සිල් රකින්නට වේලාවක් නැත. පෝයටවත් පන්සලකට යන්නට වේලාවක් නැත. ‘මං කිසිම නරක වැඩක් කරන්නේ නෑ. කාටවත් වරදක් නොකරන මං පන්සල් යන්නේ මොකටද? කියා අසන අය සිටිති. ‘සිල් රැකල පලක් නෑ’ කියන අයද සිටිති.
මෙසේ පවසන බොහෝ දෙනෙක් සීලයේ අගය වටහාගෙන නැත. සීලය යනු කුමක්දැයි දන්නේ ද නැත. බුද්ධෝත්පාද කාලයක උපත ලද මිනිසුන්ට ධර්මාවබෝධයට ප්‍රමාණවත් අවස්ථා තිබේ. ධර්මය හඳුනා ගනිමින් ධර්ම මාර්ගයට පිවිස තම තමන් විසින් නිවන සාක්ෂාත් කැර ගැනීමයි බුදු දහම පිළිගැනීමේ අරමුණ විය යුතු වන්නේ.
නිර්වාන මාර්ගයට පිවිසීමට අවශ්‍ය දහම උපතින්ම ලැබී තිබීම, කොතරම් වාසනාවක්ද? ලය උපහාසයට ලක් කරමින්, සිල් රැකීම නිෂ්ප්‍රයෝජන කටයුත්තක් සේ සලකා ඉන් බැහැරව සිටීම බෞද්ධයකු ලෙස ලද හැකි ජීවිත ඵලය, ඉවත හෙළීමකි. ධර්මය හෙළා දැකීම ආර්ය උපවාද අකුසල කර්මයටද හේතු විය හැකිය.
සතුන් සැබවින්ම කාට හෝ වරදක් කරනුයේ කලාතුරකිනි. ඇතැම් සතෙක් ආහාර සපයා ගැනීම සඳහා තවත් සතකු මරා කයි. ඇතැම් අලියෙක් මිනිස් ජීවිත වගා ආදිය හානි කරයි.
ඌ ද එසේ වී ඇත්තේ මිනිසුන් විසින් උගේ ජීවිතයට තර්ජන එල්ල කිරීම නිසා ය. නො එසේ නම්, වන සතුන් පවා බොහෝ දුරට කාට හෝ වරදක් පාඩුවක් නොකොට, සරලව තම අවශ්‍යතා ඉටු කර ගනිමින් ජීවත් වන අයයි. එසේනම්, බුද්ධිය ඇති මිනිසා කොතරම් සංවර විය යුතු ද? කොතරම් ශික්ෂණය විය යුතු ද? කොතරම් කාර්ය බහුල ජීවිත ගත කළත්, ධාර්මිකව ජීවත්වීම කළ නො හැකි දෙයක් නොවේ. එසේම මසකට වරක් ගිහියකුට ලැබෙන අගනා අවස්ථාවකි, පුර පොහොය දිනයේදී උපෝසථ සීලය ආරක්ෂා කිරීමට අවස්ථාවක් ලැබීම. සැබවින්ම සීලය යනු සිතාමතාම සංවර වීමකි.
ඇතැම්හු උපතින්ම සතුන් නොමරති. ඇතැම්හු බොරු නොකියති. තවත් ඇතැම් අය වැරැදි කාම සේවනයේ නොයෙදෙති. සමහරු උපතින්ම සොරකම් නොකරති. මත්පැන් පානය නොකරති. විවිධ යහපත් ප්‍රතිපත්තියහි පිහිටා කටයුතු කරති. එසේ වුවත් මෙවැන්නකු වුවද අවබෝධයෙන් යුතුව සීලය සමාදන් නොවන්නේ නම්, එය අර්ථවත් හා ඵලදායක පිළිවෙතක් නොවනු ඇත. යහපත් චේතනාවකින් හා විමුක්ති අරමුණ ඉටුකර ගැනීමේ චේතනාවෙන් රකින සීලයෙන් මිස එවැනි සසර පුරුද්දෙන් ඉබේ රැකෙන සිල් වලින් සැලකිය යුතු ප්‍රතිඵලයක් නැත.
‘පාණාතිපාතා වේරමණී සික්ඛාපදං සමාදියාමි’ යැයි සමාදන්වූ විට උපතින් ගෙනා ඒ පුරුද්දට ද පැහැදිලි අර්ථයක් ලැබෙයි. නොඑසේව, තම තමන් වරදක් නොකරන බවත්, සිල්වත් බවත් එබැවින් පොහෝදිනවල උපෝසථ ශීලය සමාදන්ව රැකීම අවශ්‍ය නැති බවත් සිතා සිටීම, මිථ්‍යා අදහසකි.
එසේ විවිධ සාධක දක්වා තම තමන් ගේ සිල්වත් බව දක්වන උදවිය, විශාඛා උපාසිකාව, අනාථපිණ්ඩික මහ සිටානන් වේලුඛන්ඨකී නන්දමාතා, කුජුත්තරා, චිත්‍රගෘහපති, වේසාලිකා උග්ග, හත්තාලවක, බිම්බිසාර මහ රජු වැනි පුද්ගලයන් කොතරම් සිල්වත් චරිතදැයි සැළකිය යුතු ය.
විශාඛා සෝතාපන්න වූයේ අවුරුදු හතක (7) තරම් කුඩා දැරියකව සිටියදී ය. මෙබඳු උතුමන් ආර්යකාන්ත සීලයේ පිහිටන ලද හෙයින් අමුතුවෙන් සිල් සමාදන්වීමට උවමනා නැති බව සිතිය හැකිය. ආර්යකාන්ත සීලය හෙවත් පංචසීලය ස්ථිරව පිහිටීම මෙබඳු අයගේ ස්වභාවය වන බැවිනි.
සැබැවින්ම මේ උතුම් සීලය මොවුන් වෙතින් කැඩෙන්නේ ද නැත. එනම් අවිඡිද්දය, අසබලය. කමිමාස පුල්ලි නැත. එනම් සීලය කිසිසේත් අපවිත්‍ර නොවේ. එබඳු සීලය ‘සමාධි සංවත්තනික’ යනුවෙන් හැඳින්වෙයි. එනම් සමාධිය පිණිස හේතුවෙයි. මෙබඳු උතුම් සීලයක බුදු, පසේ බුදු, මහරහන් වහන්සේගේ ශාසනයට ලක්වෙයි.
මසකට එක්දිනක් පමණක් හෝ පුරුද්දක් වශයෙන් මෙසේ උපෝසථ සීලය ආරක්ෂා කිරීම උත්තරීතරය. කොතරම් කටයුතු බහුල වුවද බෞද්ධයන් විසින් රැකිය යුතු නිත්‍ය සීලය වන පංච සීලය රකින අතරතුර උපෝසථ සීලයද රැකීමට හුරුවීම, නිවන ලැබීම ඉක්මන් කරන ප්‍රතිපත්තියකි.
අප ඉහතින් දැක් වූ විශාඛා මහෝපාසිකාව වැනි විමුක්ති මඟට නැඹුරු වූ පුද්ගලයන් අතර රජවරු සිටුවරු, දාසයන් වැනි සමාජයේ විවිධ මට්ටම් නියෝජනය කළ අය වූහ. අද පවත්නා සමාජ රටාව එදා නොපැවැතියද මොවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් ද ජීවන කටයුතු බහුලව තිබූ අයම වූහ.
එහෙත් මේ සියලු දෙනා තමාට පවුලට, සමාජයට, රටවැසියට ඉටු කළයුතු සේවයද නොහිපිරිහෙළා ඉටුකළ බවද, එසේම ඉතා දැහැමි දිවි පෙවෙතක් ගතකළ බවද ප්‍රකට ය. එසේ ම ඔවුහු නිතර උපෝසථ සීලය ආරක්ෂා කළ බවද පැහැදිලිය.
කාර්ය බහුලයැයි ඔවුහු කිසි විටෙක, සීලයෙන් බැහැර නොවූහ. වර්තමාන සමාජයේ කාර්ය බහුල බව සමග ද නොසැලී අපගේ ප්‍රතිපත්ති පවත්වා ගැනීම සඳහා උතුම් ශීලයක පිහිටා එය ආරක්ෂා කිරීමට ඉහත දැක් වූ පුද්ගලයෝ කදිම ආදර්ශ සපයති. නොනවතින තරගයෙන් මිදී බෝසත් උතුමකු බවට පත්වීමට ද ඒ ආදර්ශවත් චරිත මඟ නොපෙන්වන්නේ ද?
තුම්බෝවිල ඉසිවර අරණවාසී
නුගේගොඩ පුන්න හිමි
0 Comments